Il Canzoniere

Al taca cussì il me sperimìnt sul Petrarca.

Sonèt 1

Vuàltris che a sinti’n ta sti puori rìmis i zèis

i suspìrs ch’al còu tant dàt ghi vèvin da nudrì

in tal prìn straviamìnt che fàt mi veva ’nsiminì,

cuant che ben altri i eri dal omp ch’jodèis,

di stu stil me plen dal me planzi e pensèis

par li me puori sperànsis e’l me puòr sufrì,

sinò’n chèl che provàt al à stu amòu chì,

i speri in ta la pietàt e perdòn, po, ch’i vèis.

Ma i jòt ben adès coma che dal dut

a rideva di me la zent, che par efièt

encja vuej di me stes i mi sìnt vergognà;

e dal me’nsiminimìnt vergogna a è’l frut,

e’l pintimìnt, e’l savej in mòut clar e net

che dom’un sun al è’l gust che’l mont ni dà.

Il madras

Ashcroft, dopodimisdì dal 22 di avrìl dal 2017

I alsi il clap

e lì, sùbit sot,

rodolàt i jòt

stu madrasùt

miès indurmidìt.

Palidùt al è

e dut ingrišignìt

ma puc ghi volarà—

na zornada o dos

di chel bièl soreli

che fra puc al vegnarà—

par sveàsi dal dut

e mètisi cul

indresasi e slungjasi

a mòvisi sidinùt

fra bars e claps e

prin o dopo—

par adès scurìt

di pièl e ben cjaldùt—

fami cjapà un trin

di chej che—osteàt!—

encja in tal di' pi' cjalt

dut ingrišignìt mi làsin.

The sky is falling...

The sky is falling,

the sky is falling!

And this is true:

above and all around

everything is ruin

and desolation.

And yet...and yet...

it's Easter and 

in the midst of all 

that devastation

there is a chicken

and there are eggs

and a warm promise

of renewal.

Il gènio dal furlàn

Il furlàn al à li àrmis—

prin di dut la pala—

par combati il so pì

grant nemìc: la grama.

 E alora basta àcuilis

cun li so sgrìnfis

spuntìdis e pauròšis:

par combati cuj, po?

Na pala, na forcja,

magari un picòn

se altri ni ocòria par

combati grama e fan?

Avrìl al è il mèis pì crudèl...

Cussì almancu a ni dìs TS Eliot al tacà dal so poema.

Prin toc: Il poema

                                  FOR EZRA POUND
                                IL MIGLIOR FABBRO

I. Soterà i muars

“Nam Sibyllam quidem Cumis ego ipse oculis meis
vidi in ampulla pendere, et cum illi pueri dicerent:
Σίβυλλα τί θέλεις; respondebat illa: ἀποθανεῖν θέλω.”

Avrìl al è’l mèis pì crudèl, che cresi al fà

il lila da la cjera muarta, misturànt

memòria e voja, fašìnt movi

radìs ingrišignìdis cun ploja di primavera.

Il unvièr a ni veva tegnùs cjals, cujerzìnt

la cjera cun nèif dismenteòna, nudrìnt

un ninìn di vita cun patatùtis sècis.

Surprindùs i sìn stàs dal estàt, vegnìnt da Starnbergersee

cun na pluvišina; fermàs si sìn in ta n’arcada,

e sot dal soreli i sìn zùs in tal Hofgarten,

e bevìnt cafè i vìn cjacaràt par un’ora.

Bin gar keine Russin, stamm' aus Litauen, echt deutsch.

E cuant ch’i èrin fioj, e ch’i stèvin là dal arciduca,

cušìn me, a mi veva partàt fòu in ta na slita,

e’i eri jò plena di poura. Al veva dita, Marie,

Marie, tenti ben dura. E jù ch’i èrin zùs.

In ta li montàgnis, indulà ch’i ti ti sìns lìbara.

I lès, na buna part da la nòt, e i vaj al sud di unvièr....

Il rest a si pòl cjatalu uchì: lulu.com/spotlight/eculos

Sinc Diaris di Viaç

 http://www.entract.it/project/progetto-farcadice/
I vuej ringrasià Sonia Bertolissi par vèimi mandàt il documentari Farcadice, sinc Diaris di Viaç, reališàs da Luca Della Vedova e da Carlo Peresson. Curiòus, i ài tacàt, par prin, a vuardà il epišodi su chel post da la Argentina ca si clama Colonia Caroya, e dopo di chèl, dal dut insiminìt, i mi soj metùt a vuardà, sensa pauša, chej altri diàris—chèl sul Belgio, chèl sul Sud Africa, chèl su Toronto e par ùltin chèl su la diaspora daj furlàns in ta la Italia stesa. Chiscju diàris a ni fàn jodi—e a è just encja diši rivivi—li speriènsis, la disperasiòn, e li sperànsis di un grant nùmar di furlàns, custrinzùs da la mišèria daj timps e da li circostànsis, a bandonà famèa, paìs, e cjera furlana, par zì in sercja di furtuna fòu pal mont, che il pì da li vòltis a voleva diši zì in sercja di un bocòn par podej copà la fan. In tal so complès i sinc diàris a sòn alc di elegiàic in tal sens pì lìric da la peraula, e ognidùn dai diàris al è un pìsul poema in sè stes.
Par straordinari cal è, però, a chistu ducumentari o ghi cjati une piçule peçie, che in ta la stragrande magjorançe dai casus, la int intervistade a je int ca fevele il furlan di la da l’aghe. E a lu fevele benòn, se ben che ogni tant in tal fevelà a ghi sbrisa—in maniere na vore comprensìbil—cualchi mot o spagnòu o ingles o ce sajo jò. A no susèit maj—fòu che in ta una pìsula ecesiòn o dos—che i intervistàs a pàrlin il furlàn di cà da l’aga. Al è, chistu, un grant pecjàt, parsè ca ni lasa cun l’impresiòn che li tribulasiòns (misturàdis cun cualchi friguja di ešaltasiòn) daj furlàns fòu pal mont a sèdin stàdis provàdis doma daj furlàns di là da l’aga e no da chej di cà da l’aga; a ni lasa, ansi, cun la sensasiòn che i furlàns dal Pordenonèis e dal Cjašarsèis, ecc., a no vèdin maj lasàt li so cjèris e vùt li stèsis speriènsis daj so fràdis e sòus di furtuna e sfurtuna raprešentàs in ta chiscju diàris.
Lo stes, chiscju Diaris di Viaç  cun li so testimoniànsis presiòšis, a rèstin dal dut straordenàris.

“La vita a è un brut schers”

DAS LEBEN IST EIN SCHLECHTER SPAß

Das Leben ist ein schlechter Spaß,
Dem fehlt's an Dies, dem fehlt's an Das,
Der will nicht wenig, der zuviel,
Und Kann und Glück kommt auch ins Spiel.
Und hat sich's Unglück drein gelegt,
Jeder, wie er nicht wollte, trägt.
Bis endlich Erben mit Behagen
Herrn Kannicht-Willnicht weiter tragen.

“La vita a è un brut schers”

La vita a è un brut schers: 

a un ghi mancja chistu, a n’altri ghi mancja chèl; 

un al à puc, n’altri masa, 

e ’nzèn e furtuna, encja chej a sòn lì. 

E mètighi pur dongja un pu’ di sfurtuna 

che volìnt o no ognidùn al tèn intòr. 

Ma a la fin al impara a rangjasi benòn 

il nustri siòr Mancjachistu e Mancjachèl.

(Da Books by Culos, Ermes in Project Gitenberg)